کسی را می‌شناسید که اخبار را دنبال نکند. مردم
گرایش شدیدی به سمت اخبار دارند. اهمیت خبر
تبدیل شده است. زندگی روزمره هر گروه از
فقط کافی است تصور کنید برای نیم‌روز
چرخش اخبار متوقف شود تا متوجه نقش
حیاتی خبر و خبررسانی شوید. در چنین
شرایطی بسیاری از فعالان اقتصادی
توان تصمیم‌گیری را از دست می‌دهند
و به شطرنج‌بازی تبدیل می‌شوند که
ناچار است با چشمان بسته و بدون
لمس مهره‌ها، با حریف مسابقه بدهد.
بسیاری از مردمی که به علاقمندی‌های
خود در حوزه‌های مختلف ورزشی، هنری،
علمی، فرهنگی و… اعتیاد پیدا کرده‌اند،
دچار پریشانی و نابسامانی می‌شوند.
حتی بسیاری از شهروندان معمولی نیز
با دنبال کردن اخبار سیاسی سعی می‌کنند،
از فضای عمومی جامعه عقب نمانند.
تعریف خبر و انواع آن
یک رویداد زمانی به خبر تبدیل میشود
که برای مخاطبانش دارای اهمیت باشد.
این اهمیت گاه به دلیل شهرت شخصی است
که درگیر رویداد شده است
(مثل تصادف یک ستاره سینمای
یا موفقیت یک ورزشکار محبوب).
بعضی مواقع این اهمیت ناشی
از تاثیری است که آن رویداد بر
زندگی مخاطبان می‌گذارد
(مثل سهمیه‌بندی بنزین).
بعضی مواقع جذابیت رویداد
به خاطر استثنایی و هیجان‌انگیز
بودن آن است
(مثل به دنیا آمدن نوزادان ۴ قلو از یک مادر ۵۰ ساله).
همه این مثال‌ها یک رویداد را به خبر تبدیل می‌کنند
چرا که برای مخاطبان دارای اهمیت هستند
و مردم پس از شنیدن آنها بی‌اعتنا باقی نمی‌مانند.
نکته جالب این است که شاید یک رویداد برای
مردم یک جامعه به خبر تبدیل شود اما برای
مردم جامعه دیگری خبر نباشد. دلیل این موضوع
تنها به اهمیت رویداد برای مردم بستگی دارد.
به عنوان مثال زلزله ۴ ریشتری در شهری مثل
اصفهان که هیچ خسارت مالی و جانی در پی
ندارد، برای مردم اصفهان و حتی مردم ایران خبر
است اما مردمی که در سایر کشورها زندگی
می‌کنند، هیچ احساسی نسبت به این رویداد ندارند.
به همین دلیل زلزله خفیف ۴ ریشتری
در اصفهان هر چند برای مردم اصفهان
خبر است و تا چند روز درباره آن بحث
گفتگو میشود اما برای مردم رومانی
مالزی، مکزیک یا لهستان اصلا خبر نیست.
انواع خبر:
خبر متناسب با شیوه تولید آن انواع مختلفی دارد. از جمله:
* «خبرِ پوششی» که توسط خبرنگاران
اعزامی به یک رویداد یا مراسم تولید میشود. مانند:
افتتاح نمایشگاه کتاب با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
* «پیش‌خبر» که اطلاعات مقدماتی از رویدادی که
قرار است در آینده نزدیک رخ دهد، ارایه می‌دهد.
مانند: جام جهانی فوتبال با حضور ۳۲ تیم ملی در روسیه برگزار میشود.
* «خبر کوتاه» که متناسب با نام آن، بیشترین
و مهمترین اطلاعات مربوط به یک رویداد را در
کمترین تعداد کلمه‌های ممکن مخابره می‌کند.
اجزای خبر
رسانه‌ها برای اینکه کنجکاوی مخاطبان
را نسبت به یک رویداد با اهمیت رفع کنند،
سعی می‌کنند اخبار خود را به شیوه
استانداردی تهیه کند. یک خبر کامل
شامل اجزایی است که در ادامه به آنها اشاره میشود:
تیتر: به مخاطبان کمک می‌کند تا اخبار
مورد نظر و پسند خود را راحت‌تر انتخاب کنند
و با نگاهی اجمالی بتوانند درجه اهمیت
محتوای خبر را تشخیص بدهند.
تیتر اخبار باید، دقیق، کوتاه و صریح باشد.
روتیتر و زیرتیتر: بخش‌های تکمیلی تیتر هستند
که اطلاعات بیشتری نسبت به محتوای
خبر در اختیار مخاطب قرار می‌دهند.
لید: مهمترین بخش خبر لید است.
لید کلیدی‌ترین و تاثیرگذارترین اطلاعات
را در یک یا دو جمله بیان می‌کند. لید
بعد از تیتر، تاثیر بسیار زیادی در جذب مخاطب دارد.
متن خبر: متن خبر به ارایه اطلاعات تکمیلی
در مورد رویدادی که در تیتر و لید به آن اشاره شده است، می‌پردازد.
مهمترین نکات در خبرنویسی:
خبر باید تا حد ممکن، هم کامل باشد
و هم کوتاه. خوانندگان از مطالعه
اخبار بلند، لذت نمی‌برند.
در تیتر از عبارت‌های عجیب و غریب
که برای مخاطبان ناآشنا است، نباید استفاده شود.
در یک خبر کامل باید به اطلاعات
زمانی و مکانی وقوع رویداد اشاره
مسقیم و شفاف شود.
مخاطبان تمایل دارند چرایی و چگونگی
بروز یک رویداد را با صراحت بدانند
و عامل اصلی هر واقعه‌ای را نیز بشناسند.
در اخبار طولانی بهتر است از میان‌تیتر استفاده شود.
در انتهای هر خبر می‌توان پیشینه
تاریخی مربوط به رویداد را نیز درج کرد.
امروزه به دلیل استقبال بسیار زیاد
مردم از اخبار و رسانه‌ها، بسیاری
از کسب و کارها برای معرفی محصولات
و خدمات خود در کنار تبلیغات، به خبرنویسی
و اطلاع‌رسانی رو آورده‌اند. صاحبان شرکت‌ها
به این واقعیت پی برده‌اند که اخبار به مراتب
بیش از تبلیغات اعتماد مصرف‌کنندگان را جلب می‌کنند
